Cattleya aclandiae

Lindley 1840
Podrodzina: Epidendroideae
Plemię: Epidendreae
Podplemię: Laeliinae

 

Foto: © Greg Allikas - www.orchidworks.com. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Cattleya aclandiae

Synonim: Epidendrum acklandiae Rchb. f., Cattleya acklandiae Planchon, Cattleya aucklandiae Heynhold, Cattleya auclandii Beer. Obecnie Cattleya aclandiae var. schilleriana Jennings jest uważana za synonim Cattleya schilleriana Rchb. f. 

Występowanie:

Brazylia, stan Bahia. Rośliny spotyka się na przybrzeżnych równinach, a nawet do 100 km w głąb lądu, na wysokościach od poziomu morza do 400 m. Stosunkowo niewielki obszar występowania zaczyna się od południowo-zachodniego Salwadoru i rozciąga się w kierunku północno-wschodnim. Największe zagęszczenie występuje na wzniesionym plateau graniczącym z dolinami dorzecza rzeki Paraguacu. Cattleya aclandiae rośnie zwykle 3-6 m powyżej gruntu, na drzewach o bardzo nierównej korze. Rośliny rosną na prostych pniach i w rozwidleniach gałęzi, na obszarach gdzie w pobliżu stale jest woda. Niestety, trudno je znaleźć w naturze, a to z powodu nadmiernego wyzbierania albo zniszczenia naturalnych siedlisk dla celów rolniczych.  

Klimat:

Skrajne zanotowane temperatury to 37°C i 9°C.
Średnia wilgotność ponad 80% przez cały rok.
Opady od 66 mm w lipcu do 284 mm w październiku.
Średnie temperatury (dzień/noc) od 25,0/19,4°C w styczniu do 29,0/22,2°C w lipcu.
Okres kwitnienia: Od lutego do października z maksimum przypadającym w maju.

W swoim artykule dotyczącym siedliska naturalnego Cattleyi aclandiae, opublikowanym w roku 1990 w American Orchid Society Bulletin, Luiz Hamilton Lima pisze, że nie wierzy w to, aby ten gatunek rósł zawsze w takim suchym klimacie, jak to uznaje obecnie wielu znawców orchidei. Jego badania wykazują, że roczne opady, choć nie wykazują zmian związanych z porami roku, w ciągu ostatnich 80 lat zmniejszyły się o około 25%. Dane klimatyczne wykazują znaczne zmniejszenie opadów w badanych regionach w ciągu ostatnich lat, co wydaje się potwierdzać podejrzenia L.H.Limy, że Cattleya aclandiae rosła kiedyś w rejonach o większej wilgotności niż to ma miejsce obecnie.

Uwagi różne:

Okres kwitnienia podawany w tabelach klimatycznych oparto na danych od hodowców. W naturze rośliny kwitną zwykle wiosną. 

Uwagi dotyczące hybryd:

Cattleya amethystoglossa tworzy naturalne hybrydy z Cattleyą aclandiae. W hybrydyzacjach Cattleya aclandiae sprawdziła się jako dająca niewielkie rośliny o dużych kwiatach i jaskrawych kolorach. Potomne hybrydy zwykle kwitną kilka razy w roku. Plamki na płatkach obu okółków przekazywane są na potomstwo w przypadku krzyżowania z innymi dwuliściowymi cattleyami, natomiast zanika przy skrzyżowaniu z Sophronitis coccinea (Lindley) Rchb. f., Laelia milleri Blumenschein, lub Cattleya aurantiaca (Bateman ex Lindley) P. N. Don.

Informacje o roślinie i kwiatach:

Wielkość i typ rośliny:

Jest to karłowaty epifit o wzroście sympodialnym i wysokości 7-12 cm. 

Pseudobulwy:

Pseudobulwy mają 5-10 cm długości. Składają się z 2-3 międzywęźli, są krótkie, cylindryczne i nieco szersze u góry niż przy podstawie. Ochraniane są przez 2-3 osłonki wyrastające z międzywęźli, które z wiekiem wysychają i uzyskują papierowy wygląd. Rośliny tworzą duże kępy z bardzo rozrośniętymi systemami korzeniowymi. Korzenie często są pokryte różnymi gatunkami oplątw, które zabezpieczają je przed wysuszeniem w okresach suszy. Jak to bywa u większości roślin, warunki uprawy mają wpływ na wielkość rośliny. 

Liście:

Liście mają 5-8 cm długości. Na szczycie każdej pseudobulwy wyrastają 2-3 mięsiste liście. Liście są zielone, o kształcie eliptycznym i mają zaokrąglone końce. Są zabarwione albo kropkowane zmienną ilością rudych lub prawie czarnych plamek. Ilość tych plamek wzrasta jeżeli roślina rośnie w pełnym słońcu i czasem pokrywają one całą powierzchnię liścia. 

Kwiatostan:

Kwiatostan ma 1,5-4,0 cm długości. Bardzo krótka szypułka wyrasta na szczycie nowego przyrostu. Kwiatostan nie wyrasta z pochewki, ale jest objęty rozwijającym się liściem. Pąki stają się widoczne po rozwinięciu się liścia, a wkrótce potem otwierają się kwiaty. 

Kwiaty:

1, rzadko 3. Woskowe, trwałe kwiaty mają 7-10 cm średnicy i lekko korzenny zapach. Płatki obu okółków są zielone lub żółtawe ze zmienną ilością ciemnych czerwono-brązowych, ciemno-purpurowych lub prawie czarnych plamek. W przypadku roślin uprawianych w bardzo jasnych warunkach może jeszcze pojawić się dodatkowe rudawe zabarwienie. Warżka ma małe, biało obrzeżone działki boczne zawijające się do góry, ale nie zakrywające prętosłupa. Duża, płaska działka środkowa może mieć dowolny odcień od karmazynowego do ciemno-purpurowego oraz ciemniejsze żyłkowanie. Szeroko odsłonięty prętosłup, leżący bardzo blisko warżki, może być w kolorze ciemno-purpurowym lub ciemno-karmazynowym. Pokrywa komory pyłkowej jest w kontrastowym, żółtym kolorze. 

Tłumaczenie: Grażyna Siemińska


-----------------  U P R A W A  ----------------

Temperatura:

Roślina ciepłolubna.

Zanotowana średnia temperatura dnia w lecie to 28-29°C, a średnia temperatura nocy 22°C, z amplitudą dobową 6-7°C. Są to warunki podawane przez stacje klimatyczne na wybrzeżu, nieco zmienione wpływem bliskości oceanu. W siedliskach w głębi lądu maksymalne temperatury są prawdopodobnie nieco wyższe, a minimalne o 2-3°C niższe i amplituda dobowa może być o kilka stopni większa niż podają dane klimatyczne. W nieogrzewanej szklarni u L.H.Limy średnia temperatura dnia letniego jest prawie taka sama jak w naturalnym siedlisku, ale noce są o 3-4°C chłodniejsze. 

Światło:

40000-45000 luksów. Światło powinno być utrzymywane na możliwie wysokim poziomie, byle tylko nie doprowadzić do oparzeń liści. Na większości obszarów rośliny powinny być umieszczane blisko okien, aby zapewnić maksimum światła. Należy zapewnić silny ruch powietrza nie tylko dla zapobieżenia zniszczeniu tkanek w bardzo jasnym świetle, ale także, aby umożliwić możliwie szybkie wysychanie rośliny po podlaniu. L.H.Lima poleca bardzo wysoki poziom światła i podaje, że 70% pełnego słońca jest idealnym poziomem. Jeśli wcześniej rośliny były uprawiane w bardziej cienistych warunkach, to poziom światła należy zwiększać stopniowo. Gwałtowna zmiana może doprowadzić do bardzo poważnego uszkodzenia rośliny, a nawet do zupełnego zniszczenia przez słońce. 

Podlewanie:

W naturalnym siedlisku opady są umiarkowane do obfitych, z krótkimi nieco suchszymi okresami przy końcu zimy i w połowie lata. Na siedliskach w głębi lądu opady są prawdopodobnie nieco niższe niż te wykazywane przez nadbrzeżne stacje klimatyczne, ale nie oznacza to znaczącej suszy. Uprawiane rośliny powinny być regularnie podlewane przez cały rok. Muszą szybko wysychać po podlaniu, ale nie mogą być suche przez dłuższy okres. Swoim roślinom rosnącym na podkładkach L.H.Lima zapewnia latem codzienne zraszanie oraz dokładne zanurzanie całej rośliny z podkładką, latem dwa razy tygodniowo, a w czasie wyjątkowo gorącej pogody nawet 3 razy tygodniowo. Podlewa tylko w pogodne poranki i zwraca uwagę na zapewnienie roślinie obeschnięcia przed wieczorem. Początkujący hodowcy powinni być świadomi tego, że taka częstotliwość podlewania sprawdza się w warunkach szklarni L.H.Limy, ale może wymagać zwiększenia w bardzo suchym i gorącym klimacie albo zmniejszenia w rejonach chłodniejszych, często pochmurnych lub bardzo wilgotnych. 

Nawożenie:

Rośliny należy nawozić co tydzień 1/4-1/2 zalecanej dawki nawozu dla storczyków. Nawóz o dużej zawartości azotu jest korzystny w okresie od wiosny do połowy lata, a nawóz bogatszy w fosfor powinien być stosowany późnym latem i jesienią. W okresie wzrostu L.H.Lima stosuje kompletny nawóz z mikroelementami aplikowany raz w tygodniu. Zimą nawozi dwa razy w miesiącu. 

Podłoże:

Rośliny zwykle mocuje się na kawałkach korka lub umieszcza w koszykach, ale niektórzy z powodzeniem stosują doniczki, o ile stosują bardzo luźne, szybko przesychające podłoże, takie jak grube kawałki kory. Jakikolwiek jest wybór podłoża, krytyczne znaczenie ma szybkie obeschnięcie korzeni po podlaniu, bo w przeciwnym wypadku można mieć pewność, że korzenie zgniją. L.H.Lima uważa, że Cattleya aclandiae zawsze powinna być uprawiana epifitycznie i zaleca stosowanie małych podkładek, bo większe mogą za długo utrzymywać nadmiar wody. Podkładki z paproci drzewiastej zatrzymują więcej wody, więc można je używać wyłącznie na bardzo suchych obszarach. Aby umożliwić szybkie przesychanie, nie należy montować pod roślinami poduszeczek z mchu torfowca. Takie podłożenie mchu pomiędzy podkładkę i roślinę jest zwykle zalecane przy mocowaniu roślin, ale nie w przypadku tego gatunku. Przesadzanie lub podział rośliny powinny być wykonywane wtedy, gdy rozpoczyna się wzrost nowych korzeni. Pozwala to roślinom zaaklimatyzować się w stosunkowo krótkim czasie i dostarcza im najmniej stresu. 

Wilgotność powietrza:

80-85% przez większość roku, spadając do 75-80% latem. L.H.Lima podaje, że w jego szklarni wilgotność przez cały rok waha się między 70 a 100%. 

Okres spoczynku:

Średnia temperatura dnia zimą wynosi 25-26°C, a średnia nocy 19-20°C, z amplitudą dobową 5-6°C. Minimalne temperatury w siedlisku naturalnym są prawdopodobnie o 3-4°C niższe niż w strefie przybrzeżnej, a więc i amplituda dobowa będzie odpowiednio większa. McQueens (1993) podają, że ich rośliny rosną dobrze w umiarkowanych temperaturach. Zimą należy nieco zredukować podlewanie, ale rośliny nigdy nie powinny być zupełnie wysuszone, ani pozostawać suche przez dłuższy okres. Nawożenie należy zredukować aż do wiosny, kiedy to zwiększa się ilość wody przy podlewaniu. L.H.Lima podaje, że w jego nieogrzewanej szklarni temperatury zimowego dnia są prawie takie same jak w tabeli klimatycznej, natomiast zimowe noce są znacznie chłodniejsze, oscylując wokół 11-14°C. W czasie takiego chłodnego okresu jego rośliny są zraszane co 2-3 dni, a raz na tydzień całkowicie zanurzane w wodzie. Nawożenie ma miejsce raz na dwa tygodnie. Hodowcy powinni dopasować schemat podlewania i nawożenia L.H.limy do swoich warunków. Sao Jose dos Campos w Brazylii, gdzie L.H.Lima uprawia te rośliny, jest położone 2000 km na południe od naturalnego siedliska, stąd warunki są chłodniejsze. Podaje on także, że jego rośliny dobrze rosną w takich chłodniejszych warunkach, o ile kontroluje się ilość wody. Co ważne, w niższych temperaturach rośliny potrzebują mniej wody.